Hedefe yönelik yol haritası oluşturmak başarılı olmanın ilk adımıdır. Belirlediğimiz hedeflerin kendi potansiyelimize uygun olması ve erişilebilir olması oldukça önemlidir. Belirlemiş olduğumuz hedeflere kısa sürede, çok az çaba ile ulaşmak imkansızdır. Peki doğru hedef nasıl belirlenir, hedef belirlerken nelere dikkat etmeliyiz? İşte bu sorulara cevap verebilmek için George T. Doran’ ın geliştirmiş olduğu “SMART(AKILLI) Metoduna” bir bakalım.
SMART, İngilizce bir kısaltmadır ve Specific (Özel), Measurable (Ölçülebilir), Attainable (Erişilebilir), Realistic (Gerçekçi) ve Time-Limited (Zaman Kısıtlamalı) kavramlarının baş harflerinden oluşur. Türkçesi ise Özel, Ölçülebilir, Erişilebilir, Gerçekçi ve Zaman kIsıtlamalı anlamlarına gelir.
1. Specific (Özel) Hedefler: Hedefimizi olabilediğince açık, somut, belirli ve kesin bir şekilde tanımlayabilmektir. Örneğin, “Boğaziçi Üniversitesinde Bilgisayar Mühendisliği bölümünü okumak istiyorum” gibi somut hedefler belirleyebilmektir.
2. Measurable (Ölçülebilir) Hedefler: Belirlediğimiz hedefler ölçülebilir olmalıdır. “Bugün çok ders çalışacağım” ölçülebilir bir hedef değildir. Çünkü bir sınırlaması yoktur. “ Bugün 4 saat ders çalışacağım, 30 soru paragraf çözeceğim” dediğimizde ölçülebilir hedefler belirlemiş oluruz.
3. Attainable (Erişilebilir) Hedefler: Başarının büyük adımlarla değil küçük adımlarla ulaşıldığını gösteren alandır. “Bu deneme sınavında 20 net daha fazlasını yapacağım” dediğimizde erişilmesi daha güç bir hedef belirlemiş oluyoruz. Fakat “ 5 net net daha fazlasını yapacağım” dediğimizde kendi potansiyelimizde erişilmesi daha kolay bir hedef belirlemiş oluyoruz.
4. Realistic (Gerçekçi) Hedefler: Belirlediğimiz hedefin gerçekleşme ihtimalinin yüksek olması, kendi potansiyelimizde yapılabilir boyutta olmasıdır. “Sağlık problemi olan birisinin askerlik, polislik mesleklerini tercih etmesi” gerçekçi bir hedef değildir. Belirlediğimiz hedef ve kendimiz arasında büyük fark varsa belirlediğimiz hedef gerçekçi değildir.
5. Time-Limited (Zaman Kısıtlamalı) Hdefler: Uzun dönemli ve kısa dönemli hedefler belirlemek hedeflerin gerçekleşme ve tamamlanma ihtimalini arttırmaktadır. “3 gün boyunca X dersinden Y konusunu tamamlamayacağıma” örnek verebiliriz.
Daha fazlası için:
Doran, G. T. (1981). There's a S.M.A.R.T. way to write management's goals and objectives. Management Review